Czynności towarzyszące zbiorowi szyszek

Czwartek 27 stycznia 2011

Zebrane szyszki są ważone i etykietowane w taki sposób, żeby informacja o pochodzeniu z konkretnych drzew zachowawczych nie uległa zatarciu. Może wydawać się dziwne, że z taką pieczołowitością traktujemy plon z każdego pojedynczego drzewa na którym udało się z sukcesem przeprowadzić zbiór, nasza troska jest jednak uzasadniona, ponieważ każde drzewo jest nośnikiem wyjątkowej i niepowtarzalnej informacji genetycznej.

Już pierwszego dnia w trakcie zbioru zostały przeprowadzone pierwsze „uproszczone” próby określenia jakości nasion znajdujących się w szyszkach. Losowo wybrane szyszki zostały przekrojone wzdłuż trzpienia (osi podłużnej szyszki), wydobyte nasiona świadczą o jakości przyszłego plonu. W prawidłowo ukształtowanej szyszce na większości łusek powinny znajdować się po dwa smolistej barwy nasiona. W przypadku nasion sosny zwyczajnej barwa nasion jest o tyle istotna, że nasiona jasnej barwy są najczęściej płonne (niezdolne do skiełkowania).

Na przeciętym wzdłużnie pojedynczym nasionku sosny można przy pomocy szkła powiększającego bądź mikroskopu bez większego problemu dostrzec części składowe nasion takie jak: łupinę nasienną, bielmo, liścień oraz zarodek. Na szczęście nasiona z naszych drzew zachowawczych charakteryzują się odpowiednimi parametrami i są w większości prawidłowo ukształtowane. Ciekawym zjawiskiem jest posiadanie przez nasiona tz. skulptury, czyli charakterystycznej dla każdego gatunku rzeźby powierzchni łupiny nasiennej. O ile w przypadku sosny nie jest ona może szczególnie interesująca, to już w przypadku nasion bnieca białego (pospolita polna roślina), tworzy powierzchnię przypominającą krajobraz księżycowy z charakterystycznymi kraterami i dolinami, przy czym samo nasionko tej pospolitej rośliny ma około 0,5 mm długości.

Po zakończonym zbiorze szyszki zostaną przewiezione do Leśnego Banku Genów w Kostrzycy, gdzie poddane zostaną procesowi wyłuszczania (wydobycia) nasion z szyszek, oraz zaawansowanym procesom zapewniającym najwyższą jakości nasion.

zebrane szyszki są ważone i etykietowane

pierwsze próby określenia ilości oraz jakości nasion

jasna barwa nasion sosny zwyczajnej często świadczy o ich płonności (niezdolności do skiełkowania)

przekrój podłużny przez prawidłowo ukształtowane nasiono, bez problemu możemy dostrzec części składowe: łupinę nasienną, bielmo, liścień oraz zarodek

przekrój podłużny przez zdrowe nasiona

"otwarta" szyszka - sposób ułożenia nasion na łuskach

skulptura nasion sosny

dla porównania skulptura nasion bniecu białego, niewidoczne "gołym" okiem bogactwo form natury

szyszki formy plana charakteryzujące się gładką powierzchnią łusek

szyszki formy hamata - z wyrostkiem na łuskach hakowato zgiętym w kierunku nasady szyszki